Polski Instytut Ekonomiczny we współpracy z Bankiem Gospodarstwa Krajowego opracował nowy wskaźnik, badający nastroje polskich przedsiębiorstw. Miesięczny Indeks Koniunktury to kompleksowy wskaźnik makroekonomiczny, który jest odpowiedzią na potrzebę krótkoterminowego mierzenia kondycji i perspektyw dla polskich przedsiębiorstw.
Miesięczny Indeks Koniunktury (MIK)
Kryzys pandemiczny pokazał, że mierzenie gospodarki musi być jednocześnie kompleksowe i możliwie szybkie. Takie właśnie cechy posiada nowopowstały Miesięczny Indeks Koniunktury. Wskaźnik prezentuje kondycję i perspektywy przedsiębiorstw dużych, jak i z sektora MŚP. Badanie realizowane będzie w pierwszych dniach kolejnych miesięcy na reprezentatywnej próbie 500 przedsiębiorstw z pięciu sektorów gospodarki:
- usługi
- handel
- transport (TSL)
- produkcja,
- budownictwo.
MIK określa sytuację przedsiębiorstw na bazie siedmiu kluczowych dla nich komponentów: 
- inwestycje,
- sytuacja finansowa ( głównie płynność finansowa),
- wartość sprzedaży,
- nowe zamówienia,
- zatrudnienie,
- wynagrodzenia,
- moce produkcyjne.
Wartość Miesięcznego Indeksu Koniunktury mieści się w przedziale od 0 do 200, a poziomem neutralnym jest 100 pkt. Wynik powyżej tej wartości oznacza poprawę koniunktury, a poniżej jej pogorszenie.
Kondycja i perspektywy polskich przedsiębiorstw – MIK styczeń 2021
Pierwsze badanie zostało wykonane w grudniu 2020 i pokazało, że firmy weszły w 2021 rok w trudnych warunkach. Uśredniona wartość indeksu MIK w styczniu 2021 wyniosła 85,9, co oznacza pogorszenie koniunktury. Najtrudniejsza sytuacja jest w sektorze usług (MIK=44,4) oraz handlu (MIK=73,7). Jedynie pozytywnie można ocenić koniunkturę w produkcji (MIK=103,8) i budownictwie (MIK=107,9), jednak wartość wskaźnika tu nieznacznie przekroczyła poziom neutralny. W styczniu 2021 r., w zdecydowanej większości badanych obszarów, można zaobserwować wśród przedsiębiorstw przewagę odpowiedzi negatywnych nad pozytywnymi (wskaźnik poniżej 100). Jedynie wśród płynności finansowej (MIK=114,9) oraz wynagrodzeń (MIK=103,6) przeważają odpowiedzi pozytywne. Jak wskazują badania, 57 proc. przedsiębiorstw deklaruje, że posiada płynność finansową zapewniającą funkcjonowanie przez okres powyżej 6 miesięcy. Tylko 6 proc. przedsiębiorstw zadeklarowało brak wystarczających środków na funkcjonowanie nawet przez miesiąc. Co istotne, 78 proc. firm planowało utrzymanie zatrudnienia i wynagrodzenia na niezmienionym poziomie w najbliższych trzech miesiącach. Firmy częściej planują zatrudniać (13 proc.) i dawać podwyżki (9 proc.) niż zwalniać (9 proc.) i obniżać płace (6 proc.). Najgorzej wypada ocena nowych zamówień (MIK=57,8).
Ocena nowego wskaźnika
Miesięczny Indeks Koniunktury jest wskaźnikiem kompleksowym, cyklicznym, obejmującym swoim badaniem przedsiębiorstwa, bez względu na ich wielkość. Wskaźnik pozwala ocenić obecny i dalszy przebieg aktualnego kryzysu wywołanego pandemią. Jego interpretacja oraz ocena skuteczności będzie możliwa dopiero po kolejnych pomiarach, jednak warto podkreślić, że obejmuje on aż pięć istotnych sektorów gospodarki i bada siedem kluczowych czynników decydujących o funkcjonowaniu przedsiębiorstw. Pierwszy pomiar wskaźnika wskazuje, że jego interpretacja jest spójna z dostępnymi statystykami dotyczącymi kondycji przedsiębiorstw. Zatem można uznać, że nowy wskaźnik będzie dobrym uzupełnieniem obecnie stosowanych wskaźników, który pozwoli na ocenę kondycji przedsiębiorstw i ich perspektyw. W konsekwencji może przykładowo umożliwić lepsze dopasowanie pomocy dla przedsiębiorstw w ramach tarczy antykryzysowej.
Źródło: opracowanie na podstawie danych Polskiego Instytutu Ekonomicznego, https://pie.net.pl/, dostęp dnia 14.01.2021.
dr Joanna Wieprow - doktor nauk ekonomicznych, adiunkt w Instytucie Finansów i Rachunkowości w Wyższej Szkole Bankowej we Wrocławiu, wykładowca akademicki, trener biznesu. Autorka licznych publikacji naukowych oraz współautorka monografii dotyczących podejmowania decyzji finansowych w przedsiębiorstwie. Redaktor pomocniczy w "The Central European Review of Economics".